Tariefverhoging maar ook meer kostenaftrek

Het tarief in de eerste schijf van de loon- en inkomstenbelasting gaat in 2024 omhoog van 36,93% naar 36,97%. Het tarief in de tweede schijf blijft 49,5%. Dit tarief is nu nog van toepassing op een inkomen vanaf € 73.031. Volgend jaar begint de tweede schijf bij een inkomen vanaf € 75.518.

Heb je in 2024 inkomen in deze hoogste belastingschijf? In dat geval zijn eventuele aftrekposten, zoals betaalde alimentatie, giften en ziektekosten aftrekbaar tegen een tarief van 36,97% (nu: 36,93%).

Let op

De aftrekbeperking geldt niet voor de premies van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen en lijfrentepremies.

Eigenwoningforfait ongewijzigd

Het eigenwoningforfait voor woningen met een WOZ-waarde tot € 1.200.000 (in 2023) blijft 0,35%. Heb je een woning met een WOZ-waarde van € 1.200.000 of meer, dan blijft dit forfait 2,35%. Je bent dit tarief alleen verschuldigd voor de WOZ-waarde boven € 1.200.000. Heb je inkomen dat in de hoogste belastingschijf wordt belast (in 2024 vanaf € 75.518)? Dan kun je de rente aftrekken tegen een tarief van 36,97% (nu: 36,93%).

Aftrek geen of kleine eigenwoningschuld

De regeling waarbij je geen eigenwoningforfait hoeft bij te tellen bij je inkomen als je geen of slechts een kleine hypotheek hebt, de zogenoemde Hillen-aftrek, wordt stapsgewijs in dertig jaar afgebouwd. De aftrek wordt jaarlijks met 3,33% verlaagd. Dit jaar is de aftrek beperkt tot 83,33%. In 2024 wordt de aftrek beperkt tot 80%. Houd hiermee rekening.

Actiepunt

De afbouw van deze aftrek en het lage tarief (36,97%) waartegen je volgend jaar de hypotheekrente nog kunt aftrekken, kunnen het overwegen waard maken om de eigenwoningschuld over te brengen van box 1 naar box 3. Afhankelijk van jouw situatie kun je dit bijvoorbeeld bereiken door de voorwaarden van jouw hypothecaire lening aan te passen. Overleg met je adviseur of de overgang van jouw eigenwoningschuld van box 1 naar box 3 voor jou een optie is en hoe je dit in jouw concrete situatie kunt bereiken.

Beding tijdig je lijfrente-uitkeringen

Je moet vóór 31 december van het jaar dat volgt op het jaar waarin jouw lijfrentepolis tot uitkering is gekomen, beslissen wat je met het vrijkomende kapitaal gaat doen. Ingeval van overlijden is deze termijn 31 december van het tweede kalenderjaar volgend op het overlijden. Deze termijnen zijn fataal. In die zin dat de inspecteur slechts onder bijzondere omstandigheden verlenging kan toestaan. Van bijzondere omstandigheden is slechts sprake als je er alles aan hebt gedaan om de lijfrente binnen de wettelijke termijn in te laten gaan.

Actiepunt

Zorg ervoor dat je de einddata van lijfrentecontracten goed vastlegt, zodat je precies weet wanneer je uiterlijk actie moet ondernemen.

Profiteer van aangepaste verhuisregeling bij partners

Onder bepaalde omstandigheden maakt het uit of je jouw huidige woning verkoopt vóórdat of nádat je een nieuwe woning koopt en betrekt samen met jouw partner. Afhankelijk van deze volgorde ontstaat namelijk een grondslagverschil in het inkomen van de eigen woning. Dit doet zich voor als jij en/of jouw partner voorheen een eigen woning hebben gehad met een overwaarde. Dit grondslagverschil met als gevolg renteaftrekbeperking is niet de bedoeling geweest. Daarom wordt dit vanaf 1 januari 2024 gerepareerd met terugwerkende kracht tot 1 januari 2022.

Actiepunt

Is deze situatie bij jou en je partner aan de orde of aan de orde geweest? Laat je fiscaal adviseur nagaan of je de misgelopen renteaftrek over 2022 alsnog kunt claimen. Staat je IB-aanslag 2022 al vast? Dan kun je vanaf 1 januari 2024 om ambtshalve vermindering van deze aanslag (laten) verzoeken.

Benut verruimde lijfrentepremieaftrek 

De Wet toekomst pensioenen (Wtp) is per 1 juli 2023 ingegaan. Deze wet biedt je meer mogelijkheden om lijfrentepremie af te trekken, als je werkt maar geen pensioen opbouwt en via een lijfrente aanvullend inkomen wilt regelen. Onder de nieuwe regels zijn namelijk de aftrekruimtes in de jaarruimte en de reserveringsruimte aanzienlijk verruimd. Zo is de jaarruimte vergroot van 13,3% naar 30% van je loon of je winst uit een onderneming. Ook is het maximum verhoogd van € 15.317 naar € 34.550. De maximale reserveringsruimte is verhoogd naar € 38.000 en geldt voor de onbenutte jaarruimtes van de afgelopen 10 jaar in plaats van 7 jaar. Je kunt hier al van profiteren bij de aangifte IB 2023, omdat de verruimingen terugwerkende kracht hebben tot 1 januari 2023.

Actiepunt

Heb je een pensioentekort? In dat geval kun je hiervoor een aanvullend inkomen regelen. Bijvoorbeeld door bij een verzekeraar een lijfrentepolis te sluiten of bij een bank een lijfrentebankspaarproduct. Maar let op, alleen de lijfrentepremie die je in 2023 daadwerkelijk hebt betaald, kun je aftrekken in jouw aangifte inkomstenbelasting 2023 die je volgend jaar indient bij de Belastingdienst.

Aftrek vergeten?

Ben je in de afgelopen 5 jaar toch vergeten om de lijfrentepremie in aftrek te brengen? Verzoek dan bij de Belastingdienst om een ambtshalve vermindering. Je moet dan wel kunnen aantonen dat je de lijfrentepremies niet hebt afgetrokken. Dat kun je doen met kopieën van de ingediende aangiften inkomstenbelasting van de afgelopen jaren en de aanslagen over die jaren. Bewaar daarom de oude aangiften en aanslagen.

Giften in natura beter onderbouwen

Doe je giften in natura (bijvoorbeeld een muziekinstrument of een kunstvoorwerp) aan een goed doel, en maak je gebruik van de giftenaftrek? In dat geval waardeer je die giften op de verkoopwaarde (de waarde in het economisch verkeer). Maar die waarde is niet altijd eenvoudig vast te stellen. Dat leidt dan ook tot fouten en/of discussies met de Belastingdienst. Daarom moet je vanaf 2024 de giften in natura met een hogere waarde dan € 10.000 (per belastingplichtige) per kalenderjaar kunnen onderbouwen met een onafhankelijk taxatierapport of een factuur, als de inspecteur van de Belastingdienst daarom vraagt. Deze eis wordt ook van toepassing op een kwijtschelding van een vordering die betrekking heeft op een vermogensbestanddeel in natura. Daartoe worden dergelijke kwijtscheldingen aangemerkt als gift in natura. Hierdoor is het niet mogelijk om via deze route aan de te ontkomen.

Kun je de gift in natura met een hogere waarde dan € 10.000 niet onderbouwen? Dan kun je de waarde van de giften in natura niet in aftrek brengen. Deze nieuwe eis geldt overigens ook voor een vennootschap die belastingplichtig is voor de vennootschapsbelasting.

Actiepunt

Ben je van plan giften in natura te doen met een hogere waarde dan € 10.000? Doe deze nog dit jaar. Zorg er wel voor dat je de verkoopwaarde aannemelijk kunt maken om discussie met de Belastingdienst te voorkomen.

Verlaag je box-3-vermogen

Voor de jaren 2023 tot en met 2026 geldt voor box 3 de Overbruggingswet. Deze wet bepaalt dat ook in deze jaren de box-3-heffing wordt berekend aan de hand van forfaitaire rendementspercentages voor de drie categorieën ‘bank- en spaartegoeden, ‘overige bezittingen’ en ‘schulden’. Voor 2023 is alleen het forfaitaire percentage voor de ‘overige bezittingen’ definitief vastgesteld op 6,17%. Voor deze categorie is ook het percentage voor 2024 al bekend, namelijk 6,04%. Voor de ‘bank- en spaartegoeden’ en de ‘schulden’ betreffen de percentages ramingen. Voor 2023 is het forfaitaire rendementspercentage voor ‘bank- en spaartegoeden’ voorlopig vastgesteld op 0,36% en voor ‘schulden’ op 2,57%.

Daarnaast gaat het tarief van box 3 verder omhoog van 32% nu naar 36% in 2024. Bovendien wordt het deel van je vermogen waarover je geen box-3-heffing hoeft te betalen, het heffingsvrije vermogen, op 1 januari 2024 niet verhoogd en blijft dus € 57.000 per belastingplichtige (fiscale partners: € 114.000). Kortom, alle reden om je box-3-vermogen te verlagen.

Hoe dan?

Je kunt je box-3-vermogen op verschillende manieren verlagen. We noemen hier de volgende mogelijkheden die je daartoe bijvoorbeeld hebt:

• Doe nog dit jaar de geplande aankoop van dure goederen die niet tot box 3 worden gerekend (denk aan een auto, boot of kunstwerk);
• Betaal zo veel als mogelijk je belastingschulden. Deze schulden kun je niet aftrekken van je vermogen in box 3, maar betaal je deze schulden vóór 31 december 2023, dan wordt je vermogen in box 3 wel lager en bespaar je dus box-3-heffing. Een uitzondering wordt gemaakt voor de verschuldigde erfbelasting. Die schuld is wel aftrekbaar van het box-3-vermogen.
• Maak gebruik van de extra ruimte voor lijfrentepremieaftrek als je een pensioentekort hebt. Dit jaar zijn de aftrekruimtes voor lijfrentes aanzienlijk verruimd. Door meer te storten op een lijfrentepolis met meer aftrek in box 1, verlaag je tevens je box-3-vermogen.
• Verhuur je panden, dan zou je kunnen overwegen om deze te verkopen en de opbrengst op een spaarrekening te zetten, die veel lager wordt belast in box 3. Ben je dga en is je schuld bij de eigen bv te hoog geworden? Los dan met de opbrengst een deel van de schuld af, zodat je schuld onder de € 700.000 blijft.

Grote vermogens

Voor grote vermogens is het zinvol om te kijken of er alternatieven zijn. Zo kun je misschien beter jouw eigenwoningschuld aflossen, of je vermogen overbrengen naar een bv? Het is de moeite waard om dit eens te laten onderzoeken.

Twee lichtpunten

In het Belastingplan 2024 zijn ook twee lichtpunten te ontdekken. Aandelen in een reservefonds van een Verenging van Eigenaren (VvE) worden met terugwerkende kracht naar 1 januari 2023 aangemerkt als ‘bank- en spaartegoed’. Dit gaat ook gelden voor een derdenrekening bij een notaris. Voor de categorie ‘bank- en spaartegoeden geldt een veel lager forfaitaire rendementspercentage dan dat voor de ‘overige bezittingen’, waartoe deze vermogensbestanddelen tot nu toe worden gerekend.

Het andere lichtpunt betreft het voorstel om vorderingen en schulden tussen fiscale partners en tussen ouder(s) en een minderjarig kind te defiscaliseren met terugwerkende kracht naar 1 januari 2023. Deze vorderingen en schulden worden in dezelfde aangifte inkomstenbelasting aangegeven en mogen voortaan door de defiscalisatie tegen elkaar worden weggestreept. Per saldo hoef je deze bestanddelen dus niet meer aan te geven in de IB-aangifte. Dit neemt het nadeel weg in de huidige box-3-regeling dat schulden aftrekbaar zijn tegen een forfaitair rendementspercentage van 2,57%, terwijl de vordering in de box-3-heffing wordt betrokken tegen een forfaitair percentage van 6,17%.

Actiepunt

Check of in je aanslag inkomstenbelasting over 2023 hiermee rekening wordt gehouden. Zo niet, maak tijdig bezwaar.

(On)beperkt aftrekbare periodieke giften

Sinds dit jaar is de aftrek van periodieke giften aan algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s) of aan een vereniging die aan de voorwaarden voldoet, begrensd tot € 250.000 per kalenderjaar. Deze begrenzing heeft in beginsel ook gevolgen voor lopende periodieke giften. Maar periodieke giften die je al op 4 oktober 2022, 16:00 uur was aangegaan, blijven tot uiterlijk 2027 nog volledig aftrekbaar. Daarbij moet je uiteraard wel steeds aan de voorwaarden voor aftrek van periodieke giften voldoen. Die voorwaarden zijn dat je in een overeenkomst hebt vastgelegd dat je ten minste vijf jaar lang jaarlijks dezelfde gift doet aan dezelfde ANBI (of kwalificerende vereniging). Ook heb je vastgelegd wanneer de jaarlijkse gift stopt.

Let op

Het voordeel van een periodieke gift ten opzichte van een gewone gift is dat je de gift volledig kunt aftrekken. Er geldt dus geen drempel. Zorg er daarom voor dat je steeds aan de voorwaarden blijft voldoen.

Kiezen voor stopzetting periodieke giften

Als een instelling de ANBI-status verliest, kun je als donateur de giften niet meer aftrekken, ook al ben je gebonden aan de afspraak om de periodieke giften gedurende een periode van 5 jaar te blijven doen. Vanaf 2024 krijg je de mogelijkheid om in de (notariële of onderhandse) schenkingsakte op te nemen dat de periodieke giften aan de ANBI (of vereniging) in elk geval mogen worden beëindigd bij:

• statusverlies van de ANBI (of kwalificerende vereniging);
• faillissement van de ANBI (of kwalificerende vereniging);
• arbeidsongeschiktheid of werkloosheid van de schenker (of een van de schenkers).

Deze beëindiging is alleen mogelijk als je zelf geen invloed hebt op de genoemde omstandigheden en geldt alleen voor de nog niet vervallen uitkeringen van de periodieke gift. Deze bepaling is alleen van belang voor stopzetting binnen de 5-jaarstermijn.

Actiepunt

Ben je van plan om periodieke giften te doen? Wacht daarmee dan tot 2024. Je kunt dan de mogelijkheden tot stopzetting in de schenkingsakte (laten) opnemen.

Koop woning uitstellen voor hogere startersvrijstelling OVB

Koop je een woning en ben je ouder dan 18 maar jonger dan 35 jaar? In dat geval kun je gebruikmaken van de startersvrijstelling in de overdrachtsbelasting (OVB), mits je de woning anders dan tijdelijk als hoofdverblijf gaat gebruiken en de vrijstelling niet eerder hebt benut. De vrijstelling geldt tot een bepaalde woningwaardegrens. Die grens is dit jaar € 440.000, maar gaat in 2024 omhoog naar € 510.000. Heb je plannen om een woning te kopen en voldoe je aan de voorwaarden van deze vrijstelling? Wellicht is het dan verstandig om met de aankoop te wachten tot 2024.

Einde prijsplafond

Eind van het jaar eindigt het prijsplafond voor kleinverbruikers. Het prijsplafond houdt in dat je voor gas tot een jaarverbruik van 1.200 m3 een maximumtarief betaalt van € 1,45 per m3 en voor elektriciteit tot een jaarverbruik van 2.900 kWh € 0,40 per kWh. Voor het meerdere verbruik betaal je de geldende marktprijs. De overheid betaalt het verschil tussen het verlaagde tarief en de geldende marktprijs over dit gemiddelde gebruik aan de energieleveranciers. Het prijsplafond geldt voor burgers maar ook voor ondernemers die recht hebben op de belastingvermindering in de energiebelasting.

Vorig jaar is al beslist dat er vanaf 2024 twee tariefschijven in de energiebelasting zullen worden ingevoerd. Bij een gasverbruik tussen 0 tot 1.200 m3 zou je minder energiebelasting betalen en daarboven juist meer. Hierin is een wijziging aangebracht. De eerste schijf wordt volgend jaar begrensd bij een gasverbruik tot 1.000 m3. De gastarieven worden niet aangepast. Wel komen er aparte aanpassingen in de energiebelasting voor blokverwarming. Ook gaat de vermindering energiebelasting omhoog naar € 521,78 (exclusief btw) op jaarbasis. Dit is de vaste belastingteruggave die je energieleverancier verrekent met je energierekening.

Laatste keer jubelton

De schenkingsvrijstelling eigen woning (ook wel jubelton genoemd) is dit jaar verlaagd van € 106.671 tot € 28.974. Het bedrag van de verlaagde schenkingsvrijstelling eigen woning is daarmee gelijk aan het bedrag van de eenmalige vrijgestelde en vrij besteedbare schenking van ouders aan kinderen. In 2024 wordt de jubelton helemaal afgeschaft. Anders dan bij de eenmalige vrijgestelde en vrij besteedbare schenking van ouders aan kinderen, kan ook zonder familierelatie van de jubelton gebruik worden gemaakt. De begiftigde moet wel tussen 18 en 40 jaar oud zijn.

Nog hoge jubelton benutten?

Dit jaar kun je onder voorwaarden nog de hoge jubelton van € 106.671 uit 2022 benutten. Daarvoor moet je in 2022 in elk geval een schenking hebben gedaan, waarvoor de begiftigde tijdig een aangifte schenkbelasting heeft ingediend, waarin een beroep op de jubelton is gedaan. Je kunt deze schenking dan in 2023 tot maximaal € 106.671 aanvullen. Ook hierbij geldt dat tijdig (uiterlijk 1 maart 2024) een schenkingsaangifte moet worden ingediend, waarin een beroep op de jubelton wordt gedaan. Wel verbindt de Belastingdienst hieraan de voorwaarde dat het bestedingsvrije bedrag (in 2022: maximaal € 27.231) niet hoger mag zijn dan het in 2022 geschonken bedrag. Bij een schenking aan kinderen mag dit worden verhoogd met het bedrag van de normale jaarvrijstelling in 2023.

Hoe werkt dit uit?

Stel, je hebt in 2022 € 5.000 geschonken aan je kind en in 2023 € 100.000. De vrijstelling is van toepassing, mits voor beide jaren tijdig een aangifte schenkbelasting is ingediend, waarin een beroep op de jubelton is gedaan. Vrij besteedbaar is dan € 11.035 (€ 5.000 over 2022 + € 6.035 normale jaarvrijstelling over 2023). Het restant ad € 93.965 moet je kind dan vóór 31 december 2024 aan een eigen woning hebben besteed. Lukt het niet om voor 2025 de schenking afdoende te besteden aan de eigen woning? In dat geval moet dit worden gemeld bij de Belastingdienst en zal een aanslag schenkbelasting worden opgelegd over het onbenutte deel.

Actiepunt

Wil je als begiftigde de schenking gebruiken voor de aflossing van (een deel van) de hypotheekschuld? Check dan eerst de boetebepaling in de leenovereenkomst met je bank. Daarin is vaak bepaald dat je niet meer dan een jaarlijkse aflossing van 10% (soms 20%) mag doen op straffe van een boeterente. De boeterente wordt in rekening gebracht voor zover je meer aflost dan het jaarlijks toegestane bedrag.

Zorg dat je kind eigenwoningschenking tijdig besteedt

Heb je in 2021 je kind een verhoogde schenking gedaan voor onderhoud of verbetering van zijn/haar eigen woning, waarbij je kind de verhoogde schenkingsvrijstelling heeft toegepast? Attendeer je kind er dan op dat hij of zij ervoor zorgt dat de schenking eind 2023 daaraan is besteed en dat de verbouwings- of onderhoudswerkzaamheden zijn afgerond. Anders vervalt de vrijstelling alsnog voor het onbenutte deel. 

Kostengrens NHG-hypotheek omhoog

De kostengrens voor een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie gaat op 1 januari 2024  omhoog van € 405.000 naar € 435.000. Koop je een woning met energiebesparende voorzieningen en financier je die mee? In dat geval is het plafond € 461.100 (in 2023: € 429.300). De NHG-premie blijft in 2024 0,6%. Heb je koopplannen en wil je gebruikmaken van de NHG? In dat geval kan het verstandig zijn om daarmee te wachten tot 2024.